गाव रायगडनगर – एक आदर्श ग्राम
नाशिक जिल्ह्यातील नाशिक तालुक्यातील रायगडनगर हे गाव खर्या अर्थाने एक आदर्श ग्राम म्हणून उभे राहिले आहे. नाशिक शहरापासून अवघ्या 20 किमी अंतरावर, ओझर विमानतळापासून 35 किमी व नाशिक रोड रेल्वे स्टेशनपासून 27 किमी अंतरावर हे गाव वसलेले आहे. एकूण 1098 लोकसंख्या असलेल्या या गावाचे प्रमुख पीक भात असून, शेती हा गावाचा मुख्य व्यवसाय आहे.
गावाचे नाव रायगडनगर हे येथील जागृत देवस्थान रायगडबाबा यांच्यामुळे पडले. तसेच येथे प्राचीन मारुती मंदिरही आहे. पूर्वी या गावाला चिमणबारी म्हणून ओळखले जात असे.
रायगडनगर हे स्वच्छतेबाबत आदर्श ठरलेले गाव असून प्रत्येक घरात शौचालयाची सोय उपलब्ध आहे. स्वच्छतेच्या या चळवळीमुळेच गावाला टी.बी. मुक्त पुरस्कार मिळाला आहे. विशेष म्हणजे करोना काळात एकही पेशंट या गावात आढळला नाही. याचे श्रेय गावातील स्वच्छ वातावरणाला व ग्रामपंचायतीच्या सुयोग्य व्यवस्थापनाला जाते.
ग्रामपंचायत अधिकारी व सरपंच हे गावोगावी फिरून नागरिकांशी संवाद साधतात. महिलांशी थेट संवाद साधून त्यांच्या समस्या जाणून घेतात. याचाच भाग म्हणून गावात महिला व मुलींना मोफत सॅनिटरी पॅडचे वितरण केले जाते.
जलजीवन मिशनअंतर्गत घरोघरी नळाची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. याशिवाय दरवर्षी घरपट्टी व पाणीपट्टीची 100 टक्के वसुली केली जाते. स्वच्छतेसाठी गावात कंपोस्ट पिट, शोषखड्डे व सेग्रिगेशन शेडची कामे पूर्ण झाली आहेत.
शिक्षणाच्या बाबतीतही रायगडनगर मागे नाही. येथे इयत्ता 1 ली ते 4 थीपर्यंतची प्राथमिक शाळा आहे. गेल्या तीन वर्षांत शाळेचे रूप पालटले असून प्रवेशद्वारावर कमान, पाण्याची टाकी, हँडवॉश सुविधा आणि स्वच्छ पाण्याचे फिल्टर बसवण्यात आले आहेत.
रायगडनगरचे खरे वैशिष्ट्य म्हणजे येथील नागरिकांची एकजूट व जागरूकता. आरोग्य, स्वच्छता, शिक्षण, महिला सक्षमीकरण अशा सर्व क्षेत्रांत गावाने उल्लेखनीय प्रगती केली आहे. खरं तर, हे गाव ‘आदर्श ग्राम’ या संकल्पनेचे जिवंत उदाहरण ठरते.
सरपंच
रायगडनगर गावाच्या प्रगतीत सौ.काळूबाई सुभाष शिद यांचे योगदान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ग्रामपंचायतीच्या सरपंच पदावर कार्यरत असताना त्यांनी गावात आरोग्य, स्वच्छता, शिक्षण आणि महिला सक्षमीकरण या क्षेत्रांत उल्लेखनीय कामगिरी केली आहे. त्यांच्या पुढाकारामुळे गावात प्रत्येक घरात शौचालयाची सोय झाली, जलजीवन मिशनअंतर्गत घराघरात शुद्ध पाणीपुरवठा उपलब्ध झाला आणि स्वच्छतेसाठी कंपोस्ट पिट, शोषखड्डे व सेग्रिगेशन शेड उभारण्यात आले.
सरपंच म्हणून, सौ.काळूबाई सुभाष शिद नागरिकांशी थेट संवाद साधतात, महिलांना निर्णय प्रक्रियेत सहभागी करतात आणि प्रत्येक समस्येवर त्वरित तोडगा काढण्याचा प्रयत्न करतात. त्यांच्या नेतृत्वाखाली गावाने टी.बी.मुक्त पुरस्कार, स्वच्छता व आरोग्य क्षेत्रात उल्लेखनीय प्रगती साधली आहे. त्यांच्या कार्यामुळे रायगडनगर गावाने “आदर्श ग्राम” म्हणून स्थानिक तसेच जिल्हास्तरीय ओळख निर्माण केली आहे.
15/08/2025, 01:14 pm
रायगडनगर गावात स्वच्छता व आरोग्याबाबत जनजागृतीसाठी विशेष कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला आहे. यामध्ये गावातील नागरिकांना स्वच्छतेचे महत्त्व समजावून सांगणे, टी.बी. मुक्त गाव बनविण्यासाठी उपाययोजना, हँडवॉश व स्वच्छतेसंबंधी कार्यशाळा घेणे, तसेच महिला व मुलींना मोफत सॅनिटरी पॅडचे वितरण करण्यात येईल.
15/10/2025, 05:32 pm
रायगडनगर गावात महिला व मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी विशेष शिबिर आयोजित केले गेले. कार्यक्रमात मोफत सॅनिटरी पॅड वितरण करण्यात आले तसेच आरोग्य तपासणी शिबिराचे आयोजन करण्यात आले. गावातील महिलांमध्ये स्वच्छता आणि आरोग्याबद्दल जागरूकता वाढवण्यावर भर देण्यात आला. उपस्थित महिलांनी मार्गदर्शन सत्रात सहभागी होऊन आरोग्य विषयक माहिती घेतली
23/10/2025, 10:00 am
रायगडनगर प्राथमिक शाळेत नवीन प्रवेशद्वाराचे उद्घाटन करण्यात आले. यासोबत शाळेत पाण्याची टाकी आणि हँडवॉश सुविधा सुरू केली गेली. कार्यक्रमात ग्रामपंचायत अधिकारी, शिक्षक, विद्यार्थी आणि पालक उपस्थित होते. उपस्थितांनी शाळेच्या नव्या सुविधांचा अनुभव घेतला आणि विद्यार्थ्यांसाठी स्वच्छता व आरोग्याची महत्त्वाची माहिती दिली.
गावात जलजीवन मिशन अंतर्गत घराघरात नळाची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे.
गावात हवामान निरीक्षण सुविधा उपलब्ध असून, स्थानिक पर्जन्यमान, तापमान, आर्द्रता व पवनाची माहिती नोंदवली जाते.
रायगडनगर गावात इयत्ता १ ली ते ४ थीपर्यंत प्राथमिक शाळा कार्यरत आहे.
महिला व किशोरी मुलींना मोफत सॅनिटरी पॅड वितरण केले जाते.
गावाचे प्रमुख आणि जागृत देवस्थान. गावाचे नाव याच देवस्थानावरून पडले आहे
ग्रामपंचायत रायगडनगर हे गावातील नागरिकांसाठी प्रशासनाचे मुख्य केंद्र आहे.
मोफत सॅनिटरी पॅड, महिला सक्षमीकरण, आरोग्य व पोषण मार्गदर्शन, शिबिरे व जनजागृती, ४ अंगणवाडी केंद्रे.
गावात अंत्यसंस्कारासाठी व्यवस्थापित ठिकाणे उपलब्ध आहेत.
गावाचे प्रमुख देवस्थान असून, गावाच्या इतिहासाशी निगडीत जागृत देवस्थान. या मंदिरामुळेच गावाचे नाव ‘रायगडनगर’ पडले.गावाच्या मध्यभागी, हिरव्या पार्श्वभूमीमध्ये, शांत परिसरात वसलेले.परिसर स्वच्छ, हरित आणि निसर्गरम्य आहे
गावात स्थित हे मंदिर धार्मिक श्रद्धेसह ऐतिहासिक महत्त्व देखील ठेवते.हे मंदिर गावातील प्राचीन धार्मिक स्थळ असून, शंकरकाळ किंवा त्यापूर्वीच्या काळात स्थापलेले असावे, असा अंदाज आहे. गावातील अनेक लोकांच्या मते या मंदिराचे धार्मिक महत्त्व प्राचीन काळापासून आहे.
नवीन सुधारित शाळेतील कमान, स्वच्छ पाण्याचे फिल्टर व हँडवॉश सुविधा पर्यटकांना आणि अभ्यासकांना आधुनिक ग्रामीण शिक्षण व विकासाचे उदाहरण म्हणून आकर्षित करतात.
ग्रामपंचायत अधिकारी
सरपंच
सदस्य
सदस्य
ग्रामपंचायत कर्मचारी
पाणी पुरवठा कर्मचारी
रोजगार सेवक